Ermənilər düdükdə Çar II Tiqranın sarayında ifa etdiklərini iddia etsələr də, əslində nəinki Çar Tiqranın dövründə, hətta 1893-cü ildə Erməni milli musiqi məktəbinin qurucusu sayılan Komitas tərəfindən yaradılmış xalq musiqi alətləri ansamblında da ifa olunmamışdır.
Erməni musiqi alətləri barədə Komitasdan başqa kimlərə daha yaxşı məlumat verilə bilərdi? Təbii: heç kim.
Komitas, 1904-1914-cü illərdə Türkiyənin və indiki Ermənistanın erməni kəndləri boyunca səyahət edərək, kəndlilərin tətillərində, toylarında və şənliklərində ifa etdikləri xalq mahnılarını və rəqslərini, eyni zamanda ifa olunduqları musiqi alətlərini işarələyib. İndi o vaxt İstanbulda çıxan Azatamart qəzetinin jurnalisti vasitəsi ilə Komitasın erməni alətləri barədə fikirlərini öyrənək.
Bu reportaj 1914-cü ildə qəzetin 1557-ci sayında dərc edilmişdir. “- Konqres üzvlərini erməni orijinal musiqi alətləri ilə tanış etdiniz? – Bəli, mən də erməni alətlərindən bəhs etdim və xüsusilə srinq üzərində oturdum, quruluşunu izah etdim və üzərində ruhani və kəndli mahnıları nümunələri çaldım. Parkapzuk və ya volınka kimi digər erməni musiqi alətlərindən bəhs etsəm də, bənzər alətlərə digər xalqlar arasında da rast gəlmək olar. Ermənilər arasında belə bir milli alət srinqdir.
Gördüyünüz kimi, müasir ermənilərə görə 3000-5000 yaş arası olan “erməni duduk” haqqında heç bir işarə yoxdur!
