Yarandığı dövrdə AXC nə hərbi qüvvələrə, nə də maliyyə imkanlarına malik deyildi. Ölkənin bir hissəsi erməni daşnaklarının, digəri – bolşeviklərin və “böyük” və “bölünməz” Rusiya ideyasının sadiq qulluqçuları olan ağ qvardiyaçıların nəzarətində idi. Bütün bunlar Milli Şura rəhbərlərinin sıfırdan bir dövlət yaratmasına və doğma torpaqlarını qorumasına mane oldumu? Xeyr, olmadı.
Təsəvvür edin: yolun əvvəlində sözün əsl mənasında heç bir şeyiniz yoxdur. Hətta Cümhuriyyəti Vətənin hüdudlarından çox kənarda – Tiflisdə elan edirsən. Sonra Türk qardaşlarınızla siyasi ittifaqa nail olursunuz. Hərbi hissələr təşkil etməyə başlayırsınız. Çar rejiminin 90 ildən çox müddətdə insanların çoxunun silahlara yaxınlaşmasına imkan verməməsini nəzərə alaraq, Milli Ordunun təməlini qoyursunuz! Beləliklə, 4 ay keçdi: artıq bütün Bakı quberniyasını azad etdiniz, Bakıya qayıtdınız. İstiqlalın yeganə qarantı – Osmanlı İmperiyası Birinci Dünya Müharibəsində məğlub olur – İngilislər paytaxta girir.
Bu doğrudan da sondurmu? Xeyr, dayanmadılar və İngilislərə Avropa prinsiplərinə görə demokratik bir dövlət qura biləcəyini və öz hökumətlərinə sahib olma hüququna malik olduqlarını sübut etməyə başladılar. Beləliklə, uğur – İngilislər bunun şahidi oldular və Cümhuriyyəti tanıdılar. İki ildən az bir müddətdə AXC, Vətənimizin demək olar ki, bütün hissəsi üzərində nəzarəti ələ keçirməyi bacardı. Təəssüf ki, vaxtilə demokratik və milli Azərbaycanın xatirəsi hələdə kimlərəsə mane olur. Əhəmiyyətini və uğurlarını azaltmağa çalışanlar. AXC-nin tariximizdəki rolunu azaltmağa haqqımız yoxdur. AXC-nin və onun qurucularının xatirəsini bir şəkildə ləkələməyə cəsarət edən hər kəsi susdurmalıyıq.
Bu, dövlətə sahib olduğumuz üçün onlara təşəkkür edə biləcəyimiz ən kiçik bir yoldur!
Mənbə: https://vk.com/turkunsesi
