Məşhur fransız yazıçısı Aleksandr Düma (1802-1870), 1858-ci ildə Qafqaz səyahətindən sonra qələmə aldığı
“Qafqaz səfəri” adlı əsərin birinci hissəsində bölgədə yaşayan xalqlarla əlaqədər müşahidələrini bu şəkildə dilə
gətirmişdir:
“Qafqazda yaşayan hər xalqın özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır. Fars ipək ticarəti edər, ləzgi xalça satar,
tatar [azərbaycanlı] silah satar; ermənin bir xüsusiyyəti yoxdur, satılan hər şeyi satar, hətta satılmayanı da. Ümumən,
ermənilər yaxşı təəssürat buraxmamışlar. Belə deyildiyini eşidərsiniz:
“Əgər tatar başı ilə təsdiq edirsə, ona güvənin.
Əgər fars sizə əlini uzadırsan, ona güvənin.
Əgər hər hansı bir dağlı sizə söz verirsə, ona güvənin.
Əgər, bir erməni ilə anlaşma edəcəksinizsə, ona bir kağız imzaladın və imzasını inkar etməməsi üçün də yanınızda iki
tanıq tutun.”
Alexandre Dumas (Pere), Voyage au Caucase, Chapitre I, 1859
